11 thiết bị an toàn thang máy bắt buộc phải có trong hệ thống an toàn thang máy

Thiết bị an toàn thang máy là yếu tố bắt buộc giúp bảo vệ hành khách và đảm bảo hệ thống vận hành ổn định, tránh các rủi ro nghiêm trọng. Không chỉ đóng vai trò phòng ngừa tai nạn, các thiết bị này còn giúp kéo dài tuổi thọ thang máy, giảm thiểu hư hại, hỗ trợ công tác cứu hộ và đảm bảo trải nghiệm sử dụng êm ái cho người dùng.

Vậy trong một hệ thống thang máy đạt tiêu chuẩn, gồm những thiết bị an toàn nào là quan trọng nhất? Hãy cùng KPG tìm hiểu chi tiết 11 thiết bị không thể thiếu dưới đây nhé!

Phanh cơ

Phanh cơ an toàn, hay còn gọi là thắng cơ, là thiết bị đóng vai trò quyết định trong việc dừng cabin khi xảy ra các sự cố nghiêm trọng như đứt cáp hoặc cabin chạy quá tốc độ. Thiết bị này hoạt động hoàn toàn cơ học, đảm bảo vẫn vận hành chính xác ngay cả khi mất điện, giúp thang máy có thể phản ứng kịp thời trong tình huống khẩn cấp.

Khi được kích hoạt bởi tín hiệu từ bộ giới hạn vượt tốc, phanh cơ sẽ kẹp chặt cabin vào ray dẫn hướng bên trong giếng thang. Lực ma sát được tạo ra sẽ làm cabin dừng lại an toàn, ngăn chặn nguy cơ rơi tự do. Đây được xem là lớp bảo vệ cuối cùng, góp phần quyết định đến tính mạng người sử dụng trong các sự cố nghiêm trọng.

Bộ cứu hộ tự động ARD

Bộ cứu hộ tự động ARD (Automatic Rescue Device) là thiết bị đặc biệt giúp đưa cabin về tầng gần nhất và mở cửa an toàn khi xảy ra mất điện đột ngột. Thiết bị này thường tích hợp bộ lưu điện UPS hoặc acquy chuyên dụng, đảm bảo cabin vẫn hoạt động trong thời gian ngắn để giải thoát hành khách bị kẹt mà không cần chờ kỹ thuật viên can thiệp.

Trong điều kiện mất nguồn, hệ thống điều khiển của thang máy sẽ chuyển sang chế độ cứu hộ, ưu tiên hạ cabin nhẹ nhàng đến tầng gần nhất rồi tự động mở cửa. Nhờ đó, hành khách không bị mắc kẹt trong cabin tối và ngột ngạt, đặc biệt quan trọng đối với người già, trẻ em hoặc trong các công trình công cộng có lưu lượng sử dụng cao.

Cảm biến chống kẹp cửa

Cảm biến chống kẹp cửa, thường sử dụng công nghệ hồng ngoại (photocell), là thiết bị giúp phát hiện vật cản khi cửa cabin đang đóng. Dọc theo mép cửa sẽ có một dãy tia sáng hồng ngoại truyền qua lại, nếu có người hoặc vật chắn ngang, hệ thống sẽ lập tức ngưng đóng cửa hoặc tự động mở ra, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hành khách.

Thiết bị này đặc biệt quan trọng trong môi trường có trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc hành lý cồng kềnh. Việc trang bị cảm biến giúp ngăn ngừa các tai nạn đáng tiếc như kẹt tay, kẹt chân khi cửa thang đóng quá nhanh. Đây là một trong những tiêu chuẩn bắt buộc trong mọi thang máy hiện đại để đảm bảo tính thân thiện và an toàn khi sử dụng.

Công tắc giới hạn hành trình

Công tắc giới hạn hành trình là thiết bị dùng để xác định điểm dừng cao nhất và thấp nhất mà cabin thang máy được phép di chuyển. Khi cabin chạm đến giới hạn hành trình, công tắc sẽ ngắt tín hiệu điều khiển, buộc hệ thống dừng lại, ngăn chặn việc thang tiếp tục di chuyển vượt quá khu vực an toàn đã được thiết kế sẵn trong giếng thang.

Thiết bị này giúp bảo vệ cabin không va chạm vào phần nóc hoặc đáy hố pit – những tình huống có thể gây hư hỏng nghiêm trọng cho thang máy và nguy hiểm đến tính mạng người sử dụng. Công tắc hành trình tuy nhỏ gọn nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát giới hạn chuyển động và đảm bảo vận hành đúng theo thiết kế kỹ thuật.

Switch an toàn cửa thang

Switch an toàn cửa thang là thiết bị đảm bảo rằng cửa tầng chỉ mở khi cabin thang máy dừng đúng vị trí. Nó hoạt động như một khóa liên động cơ học hoặc điện tử, chỉ cho phép mở cửa khi có tín hiệu xác nhận cabin đang dừng tại tầng đó. Nếu cabin không có ở tầng, switch sẽ ngăn cửa mở dù có lực tác động từ bên trong hay ngoài.

Thiết bị này giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong việc ngăn ngừa tai nạn do người mở cửa khi cabin chưa đến, đặc biệt là trong các sự cố kỹ thuật hoặc hành vi vô ý của người dùng. Việc lắp đặt và kiểm định định kỳ switch an toàn cửa thang là bắt buộc trong mọi hệ thống thang máy hiện đại, đảm bảo hành khách không bao giờ đối mặt với nguy cơ rơi vào giếng thang trống.

Đèn chiếu sáng khẩn cấp

Đèn chiếu sáng khẩn cấp là thiết bị giúp đảm bảo ánh sáng bên trong cabin thang máy khi xảy ra mất điện đột ngột. Đèn thường được tích hợp hệ thống pin sạc hoặc kết nối với nguồn điện dự phòng, có thể tự động bật sáng khi nguồn chính bị ngắt, giúp hành khách không bị hoảng loạn trong không gian tối và kín.

Mặc dù kích thước nhỏ gọn và không thường xuyên phải hoạt động, nhưng vai trò của đèn chiếu sáng khẩn cấp lại rất quan trọng trong các tình huống sự cố. Ánh sáng duy trì trong cabin giúp hành khách giữ được bình tĩnh, dễ dàng quan sát nút liên lạc hoặc tìm hướng thoát khi cần thiết. Đây là một tiêu chuẩn bắt buộc trong thiết kế thang máy an toàn.

Nút báo khẩn cấp và hệ thống liên lạc nội bộ

Nút báo khẩn cấp và hệ thống liên lạc nội bộ là những thiết bị giúp hành khách trong cabin có thể kết nối với bên ngoài khi gặp sự cố. Khi người dùng nhấn nút khẩn cấp, tín hiệu sẽ được truyền tới trung tâm kỹ thuật, bảo vệ tòa nhà hoặc đơn vị quản lý thang máy. Một số hệ thống còn tích hợp cả loa và micro để hai bên có thể trò chuyện trực tiếp.

Đây là phương tiện duy nhất để hành khách cầu cứu khi bị kẹt trong cabin, đặc biệt trong trường hợp mất điện, thang dừng giữa tầng hoặc sự cố kỹ thuật không có người phát hiện ngay. Việc trang bị nút báo động cùng hệ thống liên lạc là yêu cầu bắt buộc trong mọi thang máy hiện đại, giúp rút ngắn thời gian phản ứng và tăng khả năng cứu hộ thành công.

Cảm biến trọng lượng bảo hộ quá tải

Cảm biến trọng lượng bảo hộ quá tải là thiết bị có nhiệm vụ đo tải trọng thực tế bên trong cabin thang máy. Khi số người hoặc hàng hóa vượt quá giới hạn cho phép, cảm biến sẽ lập tức gửi cảnh báo bằng âm thanh hoặc hiển thị đèn tín hiệu, đồng thời ngăn không cho cabin khởi động cho đến khi tải trọng được giảm xuống mức an toàn.

Thiết bị này giúp bảo vệ toàn bộ hệ thống cơ khí và điện – đặc biệt là cáp kéo, motor và thắng – khỏi bị quá sức chịu tải dẫn đến mài mòn hoặc hư hỏng nghiêm trọng. Ngoài ra, nó còn đảm bảo an toàn cho người sử dụng, tránh các tình huống nguy hiểm như rung lắc, tuột cáp hoặc ngắt điều khiển đột ngột trong lúc vận hành.

Bảo vệ mất và ngược phase, sụt áp, quá dòng

Thiết bị bảo vệ điện áp trong thang máy bao gồm các chức năng như: chống mất pha, ngược pha, sụt áp và quá dòng. Đây là những hiện tượng thường xảy ra trong hệ thống điện lưới, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến motor, tủ điều khiển và toàn bộ hệ thống vận hành nếu không được xử lý kịp thời. Khi phát hiện các sự cố điện này, thiết bị sẽ lập tức ngắt nguồn, giúp ngăn ngừa hư hỏng hoặc cháy nổ.

Việc trang bị hệ thống bảo vệ điện áp không chỉ giúp đảm bảo an toàn kỹ thuật mà còn kéo dài tuổi thọ thiết bị, đặc biệt trong các khu vực có điện áp không ổn định. Đây là lớp bảo vệ thầm lặng nhưng cực kỳ quan trọng, giúp thang máy hoạt động bền bỉ và ổn định trong mọi điều kiện điện lưới khác nhau.

Giảm chấn cabin

Giảm chấn cabin là thiết bị được lắp dưới đáy cabin thang máy, có chức năng hấp thụ dao động và giảm rung chấn trong quá trình vận hành, đặc biệt khi cabin tiếp đất hoặc dừng tầng đột ngột. Thiết bị này giúp hạn chế cảm giác rung lắc, tăng độ êm ái và ổn định cho người sử dụng trong suốt hành trình di chuyển.

Ngoài việc nâng cao trải nghiệm cho hành khách, giảm chấn cabin còn có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các linh kiện cơ khí phía dưới cabin khỏi va đập hoặc mài mòn do dao động cơ học. Đây là giải pháp hỗ trợ an toàn thầm lặng, nhưng rất cần thiết trong các thang máy hiện đại – đặc biệt là dòng thang máy gia đình hoặc công trình cao tầng yêu cầu vận hành êm mượt.

Xem thêm: Công Nghệ Giảm Chấn Chống Rung, Bảo Vệ Kết Cấu Thang Máy Có An Toàn Tuyệt Đối Không?

Bộ giới hạn tốc độ

Bộ giới hạn tốc độ (Governor) là thiết bị cảm biến cơ học có nhiệm vụ giám sát tốc độ di chuyển của cabin trong quá trình vận hành. Nếu cabin vượt quá tốc độ cho phép do sự cố như tuột cáp hoặc lỗi điều khiển, bộ giới hạn sẽ lập tức phát tín hiệu kích hoạt hệ thống phanh cơ, giúp dừng cabin lại trước khi xảy ra tai nạn nghiêm trọng.

Thiết bị này thường hoạt động độc lập với hệ thống điều khiển điện tử và không phụ thuộc vào nguồn điện, đảm bảo phản ứng kịp thời ngay cả trong trường hợp mất điện. Có thể nói, bộ giới hạn tốc độ chính là "bộ não phản xạ khẩn cấp", giúp kích hoạt chuỗi an toàn tự động của thang máy khi xuất hiện dấu hiệu mất kiểm soát.

Tham khảo thêm: tại đây